Werkloos?​

Als je geen werk hebt en je wil een werkloosheidsuitkering, moet je als niet-werkende werkzoekende ingeschreven zijn bij de gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling (VDAB in Vlaanderen, Actiris in Brussel).

Zodra je werkloos wordt, moet je met je C4 naar een uitbetalingsinstelling gaan, dat is je vakbond of de Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen (HVW).

Na een periode van arbeidsongeschiktheid (ziekte) waarin je een uitkering van het ziekenfonds kreeg, heb je een C6 nodig om bij de vakbond of de HVW een werkloosheidsuitkering aan te vragen.
Als je na een periode van zelfstandige arbeid een werkloosheidsuitkering wil aanvragen, heb je een C109 nodig. Dat formulier is beschikbaar bij de vakbond of bij de HVW.

Hoe hoog de werkloosheidsuitkering is, hangt af van de gezinssituatie en van het laatste loon. Een werkloze heeft volgende verplichtingen:

    Ingeschreven zijn als werkzoekende.
    Een controlekaart bijhebben.
    Buiten je wil om werkloos zijn geworden (dus niet zelf ontslag hebben genomen).
    Actief werk zoeken.
    In België wonen

Mensen met sociale of familiale moeilijkheden kunnen van een aantal van deze verplichtingen worden vrijgesteld. Vraag het aan bij de uitbetalingsinstelling (vakbond of HVW). Je hebt daarvoor formulier C90 - pdf nodig. Daarbij voeg je bewijsstukken van de moeilijkheden. Als de aanvraag wordt goedgekeurd, moet je niet meer zijn ingeschreven als werkzoekende en mag een aangeboden job geweigerd worden. Je krijgt de eerste twee jaar van de vrijstelling een daguitkering van € 10,22. Na die twee jaar wordt dat € 8,30. Je kan maximaal zes jaar van deze vrijstelling genieten. Je moet wel nog in België wonen, arbeidsgeschikt zijn en een controlekaart hebben. Je mag ook niet werken of loon ontvangen.

Werkloosheid: plichten en sancties

Het recht op werkloosheidsuitkeringen is niet beperkt in de tijd. Daarom controleert de RVA regelmatig of werklozen echt werk zoeken en of ze nog voldoen aan de voorwaarden om een uitkering te krijgen.
Plichten van werklozen

Een van de belangrijkste plichten van werklozen is om zich beschikbaar te houden voor de arbeidsmarkt. Dat betekent dat ze actief moeten meewerken aan de begeleiding en opleiding die ze aangeboden krijgen. Ze moeten ook zelf actief naar werk zoeken. De RVA beoordeelt hun inspanningen met een procedure om het zoekgedrag te activeren. In die procedure volgt en ondersteunt de RVA het zoekproces van werklozen.

Meer informatie over de activering van het zoekgedrag naar werk vindt u op de site van de RVA.
Sancties

De RVA kan de uitbetaling van de uitkeringen onderbreken en zelfs schorsen in de volgende situaties:

    De werkzoekende meldt zich na een oproeping niet aan bij een werkgever, een gewestelijke dienst voor arbeidsbemiddeling of een beroepsopleiding.
    De werkzoekende weigert passend werk.
    De werkloze is verantwoordelijk voor het stopzetten of het mislukken van het inschakelingsparcours.
    De werkloze levert te weinig inspanning om een baan te vinden.

In geval van fraude (valse verklaring, zwartwerk …) worden er nog strengere sancties toegepast.
Oproeping

Voor er een sanctie wordt uitgesproken, roept het werkloosheidsbureau de werkloze op om zich te verdedigen. Hij kan zich laten bijstaan door een vakbondsafgevaardigde of een advocaat. Als de werkloze de sanctie betwist, kan hij beroep aantekenen.
Enkele cijfers :
7,3 miljard euro

De RVA betaalde in 2010 voor ruim 7,3 miljard euro aan werkloosheidsuitkeringen uit.
16.500 x uitkeringsfraude

In 2010 spoorde de RVA 16.500 gevallen van uitkeringsfraude op basis van niet aangegeven cumuls op, goed voor 12 miljoen euro aan onrechtmatig ontvangen uitkeringen.
459 miljoen euro

In 2010 werd in ons land voor 459 miljoen euro aan leeflonen uitbetaald. Daarnaast ging er nog eens 199 miljoen euro naar equivalente leeflonen (voor asielzoekers die financiële steun krijgen of vreemdelingen die legaal in het land verblijven maar nog niet ingeschreven werden)
3,5 miljard euro

Het Riziv zal in 2011 voor ruim 3,5 miljard euro aan invaliditeitsuitkeringen (=meer dan 1 jaar arbeidsongeschikt) uitkeren. Daar komt nog eens voor 1,4 miljard euro aan uitkeringen voor primaire arbeidsongeschiktheid (=minder dan 1 jaar) bovenop.

De werkloosheid in Vlaanderen stijgt, dat blijkt uit cijfers van de VDAB. In vergelijking met vorig jaar zijn er 3568 werkzoekenden bij gekomen, in totaal zijn er nu 191.395 in Vlaanderen. De vergelijking jaar-op-jaar is evenwel vertekend doordat sinds dit jaar de uitzendkrachten trager worden uitgeschreven.

Door die maatregel is de werkloosheid bij jongeren gestegen met 5,6%, jongeren zijn immers oververtegenwoordigd bij de uitzendkrachten. Enkel bij de 50-plussers daalt de werkloosheid, bij de groep tussen 50 en 55 is er een daling met 6,9%.

Van de werkzoekenden is ongeveer de helft langdurig (langer dan een jaar) werkzoekend. 55,8% van de werkzoekenden zit minder dan een jaar zonder werk.

Eén op vier is van allochtone (niet-EU) origine. Daarmee is de allochtone werkloosheid op jaarbasis met 8,9% gestegen, bij de autochtone bevolking is deze met 0,4% gedaald.

Van de Vlaamse provincies scoort Antwerpen het slechtst, de werkloosheidsdruk is er de grootste van Vlaanderen. Het aantal werklozen in Antwerpen steeg ook het snelst.​

​UITKERINGEN

​

Uitkering werklozen samenwonend met gezinslast.  

(1 jan 2013)

Samenwonende met gezinslast MINIMUM per maand MAXIMUM per maand

maand 1-3
1112,54
1571,96
vanaf maand 49 (eventueel (2))
1112,54
1112,54

Uitkering werklozen alleenstaande

maand 1-3
934,44
1571,96
vanaf maand 49
934,44
934,44

Uitkering werklozen samenwonenden

maand 1-3
700,44
1571,96

Vanaf maand 49
493,73
493,73

Bedragen leefloon : (december 2012)

voor een persoon die met een of meerdere personen samenwoont : € 534,22/m.
voor een alleenstaande persoon : € 801,34/m.
voor een persoon die uitsluitend samenwoont met een gezin ten laste (dit recht wordt geopend zodra er tenminste een minderjarig ongehuwd kind aanwezig is) : € 1.068,45/m.